Kombajn zbożowy z Płocka – legendarny polski Bizon.

Polskie pola w okresie żniw z roku na rok zmieniają swój wygląd – nie chodzi tu o rodzaje koszonych zbóż lecz o maszyny, które zbierają plony. W krajobraz obecnie wpisują się nowe kombajny zbożowe różnorakich marek a poczciwych Bizonów jest coraz mniej.

Fabryka Maszyn Żniwnych w Płocku to miejsce powstania polskiego kombajnu zbożowego Bizon. Poprzednikiem tej maszyny była Vistula cechująca się mocno przestarzałą konstrukcją i technologią, co zmusiło konstruktorów do stworzenia w 1968 roku pierwszego prototypu Bizona. Bazując na niemieckim kombajnie Fahr stworzyli oni naprawdę udaną jednostkę, której produkcja ruszyła pełną parą od 1970 roku i trwała aż do roku 2004.. W połowie lat 80 z fabryki wyjechało ponad 18 tys. sztuk. Głównym odbiorcą w Polsce były Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR-y), których likwidacja kojarzona jest ze schyłkiem świetności Bizona. Znaczne ilości naszych rodzimych kombajnów można było spotkać w krajach bloku wschodniego. Ostatnie 30 sztuk pod nazwą Bizon Rekord ZO58 zostało już wyprodukowane przez Spółkę New Holland Bizon, która przejęła FMŻ.

Produkcja Bizonów została zaprzestana w maju 2004 po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej ze względu na konstrukcję. Kombajny nie spełniały wymagań norm europejskich w zakresie: poziomu drgań i hałasu na stanowisku operatora oraz emisji spalin silnika napędowego.

Produkowane modele:

  • Z040 / KZS-3 (1970-1973) – pierwszy model nazwany Bizonem,
  • 5040 – wersja eksportowa,
  • Z040s – wersja z gąsienicami,
  • Z041 – wersja wyposażona w workownik,
  • Z042 (1978-1979) – wersja eksportowa wyposażona w hydrostatyczny napęd nagarniacza,
  • Z043, 5043 (1978-1979) – wersje eksportowe,
  • Z050 / KZS-5 (Super) (1972-1978),
  • 5050 – wersja eksportowa,
  • Z050s (Super) – wersja z gąsienicami,
  • Z051 (Super) – wersja wyposażona w workownik,
  • Z052 (Super) – wersja eksportowa wyposażona w hydrostatyczny napęd nagarniacza,
  • Z054 – prawdopodobnie posiadał elektromagnetyczny napęd kosy,
  • Z055 (America) (1975) – wersja eksportowa; w Stanach Zjednoczonych pod marką sprzedawcy: Long 5000 Grain Combine
  • Z056 (Super) (1976-1994),
  • 5056H (Hydrostatisk) – wersja eksportowa,
  • 5056M (Mekanisk) – wersja eksportowa,
  • Z056N – prototyp z wytrząsaczami bębnowymi,
  • Z056s (Super) – wersja z gąsienicami,
  • Z057 (Super) – wersja eksportowa do Tunezji z workownikami (transakcja niezrealizowana, kombajny pozostały w kraju z przebudową na normalny zbiornik),
  • Z058 (Rekord) (1980-2004),
  • 5058 (Hydrostatisk) – wersja eksportowa,
  • Z058s (Rekord) – wersja eksportowa z gąsienicami przeznaczona do zbioru ryżu,
  • Z060 (Gigant) (1976-1980),
  • 5060 – wersja eksportowa,
  • Z061 (Gigant) (1978),
  • Z062 (Gigant) (1980) – Z061 po fabrycznym przekonstruowaniu,
  • Z063 (Gigant),
  • Z083 (Gigant) (1986-1988),
  • Z110 (BS) (1986-2001),
  • 5110 (BS) – wersja eksportowa,
  • 5110 (Hydrostatic de Luxe) – prawdopodobnie krótka seria rozwojowa 5120; wersja eksportowa,
  • Z115 (Dynamic Turbo 3B) – Z165 po fabrycznym przekonstruowaniu, projekt T1,
  • Z120 (BS) – z wytrząsaczami klawiszowymi; oznaczenie formalne, w rzeczywistości Z110,
  • Z120 (BX) – nie wprowadzony do produkcji,
  • 5120 (BX) – wersja eksportowa; nie wprowadzony do produkcji,
  • Z140 (Nordic), 2020 (Sampo) (1992-1998),
  • Z165, Z165/1, Z165/2 (Dynamic LX / Dynamic Turbo 3B) (1994-1999),
  • T2 – niezrealizowany projekt nowoczesnego kombajnu,
  • TC59 (New Holland Bizon) (1999-2001),
  • TC54 (New Holland Bizon) (2004-2006),
  • TC56 (New Holland),
  • TC5040 (New Holland Bizon) (2006-2012) – ostatni kombajn zbożowy z Płocka nazwany Bizonem.

Jak podają statystyki najbardziej popularnym Bizonem był (i pewnie nadal jest) SUPER ZO56.

Oto dane dotyczące tegoż sprzętu:

  • lata produkcji: od 1976 do 1994 roku;
  • Producent i model silnika: Leyland SW400/R3, poj. 6,6 ltr, 6 cylindrów, 100 KM;
  • Pojemność zbiornika paliwa: 200l;
  • Szerokość zespołu roboczego: 4,2 m;
  • Liczba wytrząsaczy: 5;
  • Prędkość maksymalna: 21 km/h;
  • Masa bez kabiny: 7 700 kg:
  • Pojemność zbiornika na zboże 2,5 m3

W użyciu ponoć ciągle jest około 40 tys. kombajnów rolniczych z Płockiej Fabryki Maszyn Żniwnych – liczba ta pewnie drastycznie maleje z uwagi na napływ zarówno nowego jak i używanego sprzętu innych marek na polską wieś, jak również wzrost zapotrzebowania na większą wydajność sprzętu.

Łącznie wyprodukowano około 75 tys. kombajnów Bizon Super.

Kombajn - ogłoszenia na giełdzie maszyn ciężkich: